Diverse manieren van koffie branden: wat zijn de verschillen?
5 min. leestijd
16 september 2024
Vraag jij je ook wel eens af waarom koffiebonen überhaupt gebrand moeten worden? Misschien heb je wel eens een olijf vers van de boom geproefd. De smaak is dan behoorlijk onaangenaam en dat is ook het geval bij een ongebrande koffieboon. Vers geplukte koffiebonen zijn absoluut niet te vergelijken met de donkerbruine koffiebonen met hun overheerlijke aroma waar we zo dol op zijn. Verse koffiebonen zijn bijvoorbeeld groen en ruiken een beetje naar gras. Door het branden transformeert deze saaie boon tot iets buitengewoons. Al die heerlijke smaken en geuren die koffie maken tot één van de populairste drankjes ter wereld, komen vrij bij het branden. In dit artikel leggen we uit hoe elke brandtechniek invloed heeft op de smaak, het aroma en de cafeïnekick van je koffie...
Diverse manieren van koffie branden: wat zijn de verschillen?
Verschillende brandingen halen ook verschillende kenmerken van de bonen naar boven. Of je nu af en toe een kopje koffie drinkt of een barista in de dop bent, door op de hoogte te zijn van de nuances van de verschillende brandingen kun je nóg meer van elk kopje genieten.
Na het oogsten van koffiebonen is het belangrijk om ze zo lang mogelijk fris en groen te houden. Dit verhoogt de kwaliteit en houdt ze langer vers. Als het tijd is om de bonen te branden, worden de bonen hard door de hitte. Hoe donkerder de boon wordt, hoe sterker ook de smaak. Er zijn diverse manieren om koffiebonen te branden. In hippe speciaalzaken, vol jutezakken en barista's, gebruiken de branders vaak gietijzeren pannen. Grotere batches worden vaak gebrand in industrieel formaat branders, alhoewel ze nog steeds zorgvuldig in de gaten worden gehouden om de kwaliteit te waarborgen.
Hoe koffiebonen worden gebrand: de 5 stappen
Als koffiebranders het proces beschrijven, noemen ze vaak de vijf stappen:
Drogen of 'vergelen' - In deze eerste fase kijkt de brander naar de vochtigheidsgraad van de bonen om te bepalen hoe lang en op welke temperatuur de bonen gebrand moeten worden. De bonen worden geel als ze hun vocht verliezen.
Maillardreactie - De koffieboon verkleurt nu naar de bruine kleur die we zo graag zien. De suikers worden afgebroken en karamelliseren in de hitte, waardoor de bonen die bekende koffiesmaak ontwikkelen.
Eerste barst - De eerste barst vindt plaats als de boon uitzet en er stoom vrijkomt. Je kunt het vergelijken met de 'pop' van popcorn.
Tweede barst - Sommige brandingen worden na de eerste barst van het vuur gehaald, maar voor donkere brandingen blijven de bonen op het vuur tot de tweede barst ontstaat. En nu gaat het erom dat de koffiebrander de perfecte balans vindt.
Carboniseren - Deze laatste fase brengt de meeste risico's met zich mee. Sommigen proberen zo dicht mogelijk bij dit punt te komen voor een zeer donkere branding. Als de bonen echter carboniseren kunnen ze vlam vatten en verbranden, wat een onprettige smaak oplevert. Dit moet je natuurlijk niet hebben.
Waarom maakt het uit hoe koffie wordt gebrand?
De temperatuur en duur van het branden heeft een groot effect op de uiteindelijke smaak in je kopje. Vergelijk het met het verwarmen van suiker in een pan. Met de juiste hoeveelheid hitte en timing verandert de suiker in heerlijke bruine karamel. Maar laat je het te lang op het fornuis staan of laat je het te warm worden, dan heb je enkel een zwartgeblakerde korst die je nauwelijks meer uit je pan geschrobd krijgt.
Koffiebonen bevatten zowel water als suiker. Zodra het water tijdens het branden verdampt, wordt de hitte erg gevaarlijk voor de suiker. Op dit punt steekt het heel nauw: je wilt natuurlijk wel nét dat kleine beetje bitterheid in je dark roast, maar het moet niet zo veel zijn dat je koffie ondrinkbaar is. En een vleugje karamel is heerlijk, maar een te fruitige, zoete koffie is ook niet ideaal. Het vinden van die perfecte balans is de sleutel tot het perfecte kopje koffie.
Tijdelijke aanbieding: KitchenAid x illy Espresso Exploration Kit*
We zijn een samenwerking aangegaan met illy en bieden je de Espresso Exploration Kit, met een waarde tot € 110*. Je krijgt 'm bij aankoop van een product uit onze espressocollectie. Dit geweldige pakket bevat een verwijderbaar bonenreservoir en 3 blikjes illy koffiebonen (Classico, Decaf & Brazil). Kies je voor een volautomatisch espressotoestel, dan krijg je ook een melkreservoir met buisje en deksel.
Wat betekent 'sterke koffie' eigenlijk?
Denk je dat donkere koffie gelijk staat aan sterke koffie? Dan zit je fout! Het is eigenlijk precies andersom. Alhoewel donker gebrande koffie aromatischer is en mogelijk een sterkere smaak heeft, vermindert het verwarmingsproces de hoeveelheid aanwezige en actieve cafeïne. Heb jij 's ochtends vroeg echt behoefte aan een cafeïnekick? Probeer dan eens een licht gebrande koffie. Verrassend, of niet?
De verschillende types branding
Koffiebranders zijn ware kunstenaars. Zorgvuldig passen ze de temperatuur en brandtijd aan voor de perfecte branding. Ze hebben hier wel wat trucjes voor, bijvoorbeeld om te bepalen wanneer hun koffiebonen precies goed zijn:
Licht gebrande koffie
Afhankelijk van waar op de wereld je je bevindt kan licht gebrande koffie ook Cinnamon, Light City of New England Roast worden genoemd. Koffie van deze bonen is zachter van smaak en is uitstekend geschikt om de smaak van single-origin bonen tot zijn recht te laten komen.
Brandtemperatuur | Tussen de 207 en 210 graden Celsius |
Brandtijd | Van het vuur halen nadat de eerste barst is ontstaan |
Kleur | Lichtbruin van kleur, als kaneel |
Smaakprofiel | Milde, fruitige smaak met veel aciditeit maar nog niet echt een aroma |
Oppervlakte-olie | Er bevindt zich geen olie op het oppervlak van lichtgebrande koffiebonen |
Cafeïneniveau | Hoog |
Medium gebrande koffie
De naam hiervoor verschilt wederom van land tot land. Medium gebrande koffie wordt ook wel een City, Half City of Full City Roast genoemd. Deze koffie heeft een vollere smaak doordat hij net iets langer wordt gebrand.
Brandtemperatuur | Tussen de 210 en 221 graden Celsius |
Brandtijd | Bij medium gebrande koffie worden de bonen meestal net zo lang verhit tot de tweede barst ontstaat |
Kleur | Dieper medium-bruin |
Smaakprofiel | De noot- en chocoladetonen komen meer op de voorgrond |
Oppervlakte-olie | Er zou nog steeds geen olie op het oppervlak moeten zitten |
Cafeïneniveau | Medium |
Medium-donker gebrande koffie
Deze branding is ook bekend als High Roast of Continental Roast. Deze bonen hebben een diepere, robuustere smaak.
Brandtemperatuur | Tussen de 218 en 224 graden Celsius |
Brandtijd | Medium-donker gebrande bonen worden na de tweede barst nog eventjes verhit |
Kleur | Een rijke, donkerbruine kleur |
Smaakprofiel | Denk aan pure, bitterzoete chocolade en geroosterde noten |
Oppervlakte-olie | Er is een beetje olie aanwezig op het oppervlak |
Cafeïneniveau | Laag |
Donker gebrande koffie
Andere namen voor deze branding zijn Viennese, Italian en French Roast. Deze bonen ontwikkelen een diepe, rokerige smaak en kleur.
Brandtemperatuur | Tussen de 221 en 227 graden Celsius |
Brandtijd | Voor een donkere branding blijven de bonen op het vuur tot na de tweede barst volledig door is gekomen |
Kleur | Zeer donker, bijna zwart |
Smaakprofiel | Zeer robuust en enigszins bitter |
Oppervlakte-olie | Er is een beetje olie aanwezig op het oppervlak |
Cafeïneniveau | Laagste niveau |
Welke branding is het meest geschikt voor espresso?
Als je aan espresso denkt, denk je meestal aan donker gebrande bonen. Het geheim van de perfecte espresso schuilt echter niet in de branding, maar in de zetmethode. Voor een goede espresso moet je de koffie snel en onder hoge druk bereiden. Je kunt elk type branding gebruiken voor espresso, maar bij voorkeur kies je er wel een die niet te vet is. Na verloop van tijd blijft er steeds meer olie achter in je espressomachine en dat heeft een negatief effect op de smaak van je koffie. Je doet er dus goed aan om voor lichter gebrande koffie te gaan als je koffie uitzoekt voor je eigen espressomachine.
Tijd om te malen
Nadat je de verschillende typen branding hebt gekozen die passen bij jouw smaak, rest je nog één stap voor je de perfecte kop koffie kunt bereiden. Een veelvoorkomende valkuil onder thuisbarista's is het malen van de koffiebonen. De maalgraad is enorm belangrijk. Bij een fijnere maling loopt het water langzamer door de koffie heen, terwijl het bij een grovere (grotere korrels) juist sneller doorloopt. Dit heeft invloed op de extractie en dus ook op de smaak van je koffie. Verschillende bereidingsmethoden vereisen ook verschillende malingen. Als je koffie zet in een cafetière heb je een grove maling nodig, voor filterkoffie een medium maling en voor espresso een fijne maling. Een espressomachine met geïntegreerde molen zorgt ervoor dat je altijd de juiste maalgraad te pakken hebt, óók die hele fijne maling voor de perfecte espresso.
TIP: te bitter? te sterk geëxtraheerd — probeer een grovere maling
Te slap? te weinig geëxtraheerd — probeer een fijnere maling.
Dan gaan we nu naar het perfecte kopje voor thuis
Als espressoliefhebber experimenteer je vast graag met verschillende brandingen. Een logische volgende stap is dan de aanschaf van een eigen espressomachine. Maar welk model past bij jou? De halfautomatische espressomachine met koffiemolen van KitchenAid geeft je de vrijheid om de maalgraad te kiezen en het perfecte kopje te brouwen. Het gaat allemaal om het plezier van het maken van de espresso van je dromen, gewoon in je eigen keuken.
Wil je wel die heerlijke espresso, maar hou je ook van gemak? Dan is een volautomatische espressomachine de beste keuze voor jou. Met een druk op de knop krijg je telkens weer de perfecte espresso, zonder gedoe.
* KitchenAid x illy Espresso Exploration Kit bij een aankoop uit de espressocollectie - Voor de halfautomatische espressomachine met koffiemolen bestaat de set uit 1 verwijderbaar bonenreservoir met deksel en 3 blikjes illy koffiebonen (Classico, Brasile, Decaffeinato) ter waarde van € 70. Voor de volautomatische espressomachine bestaat de set uit 1 verwijderbaar bonenreservoir, 1 melkreservoir en 3 blikjes illy koffiebonen (Classico, Brasile, Decaffeinato) ter waarde van € 110. Aanbieding geldig t/m 31 december 2024
KitchenAid Chef
— Onze passie voor koken delen
Bij KitchenAid brengen we mensen bij elkaar die dol zijn op koken, bakken, brouwen en creëren. KitchenAid is al meer dan 100 jaar aan de slag namens alle makers. We maken onze iconische apparaten met jullie in gedachten: er gaat een wereld aan nieuwe mogelijkheden voor je open en we helpen je er het meeste uit te halen.